Ortodonti

Ortodonti nedir?

Yüz ve dişlerdeki düzensizliklerin teşhisi ve tedavisini içeren, düzensizliklere müdahale yapılarak daha iyi bir yüz estetiği, fonksiyon ve dişlerde daha iyi bir kapanış ilişkisi sağlayan uzmanlık dalıdır.

Ortodontik tedavi; metal veya şeffaf braket ve tellerin dişlerin ön yüzeyine veya iç yüzeylerine (lingual ortodonti)uygulanması, şeffaf plaklar veya herketli apareyler ile sağlanır.

Ortodontik tedavinin yaşı nedir?

Ortodontik tedavi her yaşta uygulanabilir. Eğer, iskeletsel bir problem yoksa ve sadece dişlerde çapraşıklık varsa bu bozukluklar, her yaşta ortodontik tedavi ile düzeltilebilir. Hastanın yaşı tedavinin süresini etkiler. Ancak, iskeletsel bir sorun varsa, ergenlik döneminin sonuna kadar bu bozuklukların tedavisi ortopedik tedavi yaklaşımları ile düzeltilebilir.Yetişkin dönemde ise bu tarz iskeletsel sorunlar, ortognatik cerrahi operasyonlar ile beraber yürütülen ortodontik tedavi ile düzeltilebilir.

Ortodontik açıdan süt dişlerinin önemi nedir?

Süt dişlerindeki çürüklerin ve süt dişlerinin zamanından önce çekilmesinin; ortodontik bozukluklara, daimi dişlerin çene kemiği içerisinde gömük kalmasına neden olduğu kanıtlanmış bir gerçektir.

Süt dişleri, doğumdan sonraki 6.aydan itibaren belirli bir sırayla sürmeye başlarlar ve yaklaşık 2,5     yaşındaki bir çocukta tüm süt dişleri sürmüş olur. Alt ve üst çenede toplam 20 tane süt dişi, 6 yaşına kadar ağızda kalmaya devam eder. Bu dönemden 12 yaşına kadar tüm süt dişleri, sırayla yerlerini daimi dişlere bırakır. Bu değişim döneminde süt dişlerinde oluşan büyük çürükler ve erken süt dişi kayıpları, daha arkada bulunan dişlerin bu boşluklara doğru hareketi sonucu çapraşıklıklara ve daimi dişlerin süremeyerek gömük kalmalarına neden olabilir. Bu nedenle, süt dişlerinin sağlıklı birşekilde ağızda kalmaları oldukça önemlidir.

Ortodontik bozuklukların oluşumunda süt dişlenme dönemindeki durumlar, tek başına sorumlu değildir. Ortodontik sorunlar, genetik olarak da anne-baba veya daha büyükaile üyelerinden çocuklara geçebilmektedir. Bunun dışında, bebeklik döneminde anne sütüyle yetersiz beslenerek veya biberon ve yalancı emzik kullanımına yönelik yapılan yanlışlıklar; çocukluk dönemindeki parmak emme, dudak emme, dil itimi ve ağızdan solunum gibi kötü alışkanlıklar da ortodontik sorunlara yol açabilmektedir.

Ortodontik tedavi ne kadar gereklidir?

Ortodontik tedavi, dişlerdeki çapraşıklığı ve çeneler arasındaki uyumsuzluğu düzelterek; sadece estetiğe yönelik olmayıp, ileride olması muhtemel dişeti hastalıkları ve alt çene eklemindeki problemleri önlemenin yanı sıra çiğneme fonksiyonunu ve bozuk olan konuşmayı düzeltmeye yardımcı olmaktadır. Ayrıca, hastanın toplum içinde kendine olan güvenini artırarak psikolojik destek sağlamaktadır.

Daha çok dişlerdeki çapraşıklıkların düzeltilmesi olarak bilinen ortodontik tedavi, kendi içinde çeşitli tedavi tekniklerini barındırır. Ağızdaki ortodontik soruna göre hareketli apareyler, fonksiyonel apareyler ve sabit apareyler ile tedaviler yapılabilmektedir. Fazla karmaşık olmayan ortodontik sorunlar, hasta tarafından takılıp çıkartılabilen plastik damaklık ve tellerden oluşan araçlar olan hareketli apareyler ile çözülebilmektedir. Alt veya üst çenenin yetersiz gelişimi ve aşırı gelişimi için fonksiyonel apareyler denilen çenelerin belirli biryöne doğru gelişmesine yardımcı olan araçlar büyüme-gelişim döneminde kullanılır.

Ortodontik tedavide son dönemlerde daha geniş bir yer tutan sabit apareyler ise, dişlere yapıştırılan ve braket diye adlandırılan araçların üzerindeki oluklara yerleştirilen tellerin dişleri hareket ettirmesi felsefesi ile etki gösterir. Bu temel apareyler dışında yardımcı birçok aparey daha mevcuttur. Bunlardan en çok kullanılanları, özellikle iskeletsel sorunlarda kullanılan ağızdışı apareylerdir. Aktif ortodontik tedaviler tamamlandıktan sonra,yapılan tedaviler de geri dönmeleri önlemek için pekiştirme tedavileri de büyük öneme sahiptir. Bu tedavi dönemi için pasif olarak çalışan çeşitli apareyler kullanılmaktadır.

Diş telleri kullanırken dişler nasıl fırçalanmalıdır?

Sabit diş telleri kullanırken dişlerinizden ve dişeti çizgisinden bakteri plağını etkili birşekilde temizlemek başlangıçta çok zor görünebilir. Ancak pratik yapmaya devam ettikçe daha kolay hale gelecektir. Bu konuda dikkat edilmesi gerekenler:

•Öncelikle, elastik bantlar ve tüm çıkarılabilir parçaları çıkarın ve dişhekiminin tavsiye ettiği diş fırçalama yöntemini kullanın.

•Diş fırçasını dişetinize 45 derece açıyla yaklaştırın; ileri-geri hareketlerle yumuşakça fırçalayın ve herbir dişi temizlemek için yaklaşık 10 saniye ayırın.

•Dişlerin tüm iç ve dış yüzeylerini bu yöntemle fırçalayın.

•Dişlerinizin çiğneyici yüzeylerini temizlemeyi unutmayın ve en arkadaki dişlere ulaştığınızdan emin olun. Diştellerinin etrafını, önce yukarıdan aşağıya ve sonra aşağıdan yukarıya doğru fırçalayarak temizleyin. Yumuşak birşekilde fırçalayın ve diş tellerini ya da braketleri kırmamaya ya da eğmemeye dikkat edin.

Sabit diş telleri kullanırken nasıl diş ipi kullanılır?

•Diştellerinin aralarından, dişlerinizin ara yüzeylerine geçirerek temizleyebileceğiniz sert uçlu dişiplerini tercih ediniz.

•Herbir dişi, diş ipini diş aralarında ‘C’ şeklinde aşağı ve yukarı hareket ettirerek temizleyiniz.